از زيرزمين هم جنس گرایان تهران در مستند شبکۀ سراسری تلویزیون کانادا

 

میلاد زمانی- واشنگتن پریزم

شماره نود و چهارم جمعه چهارم اسفند ماه ۱۳۸۵

روز یکشنبه ١۸ فوریه (۲۹بهمن) شبکه سراسری تلویزیون کانادا (سی بی سی) مستندی را به نمایش گذاشت، که سبب شگفتی تعداد زیادی از بینندگان این شبکه گردید. این فیلم «در ایران: درون دنیای پنهانی همجنس گرایان ایرانی» نام داشت، که توسط فرید حائری نژاد و در تهران تهیه شده بود.

این مستند در کنار چند مستند دیگر از جمله دو فیلم کوتاه در مورد حضور نظامی آمریکا در عراق و افغانستان، و ازدواج دو همجنس گرای کانادایی، در برنامه موسوم به «اخبار سی بی سی: یکشنبه شب» به نمایش درآمد.
پیش از نمایش این فیلم، در مورد آن آمده بود که» این نخستین مستندی است که تاکنون از زندگی زیرزمینی همجنس گرایان ایران به نمایش در می آید. یعنی کشوری که در آن همجنس گرایی، همچنان جرم محسوب می شود. این برنامه را ببینید تا بدانید که چگونه برخی از همجنس گرایان تحت این قوانین ترسناک و تهدید مداوم، به سر می برند. نمایش این مستند در هفته بعد نیز، تکرار خواهد شد. »

هومن تحقیر، زورگیری از همجنس گرایان، ندادن پول پس از نزدیکی جنسی، شلاق و در نهایت اعدام را، از مشکلاتی دانست که همجنس گرایان ایرانی با آنها روبرو هستند.

در فیلم مذکور یکی از همجنس گرایان ایرانی به نام «مانی زانیار» گروه تهیه را راهنمایی می کرد، و آنها را به اماکن کوناگون اجتماع همجنس گرایان تهرانی می برد. وی خود را «دبیر امور بهداشتی همجنس گرایان ایرانی» معرفی کرد.
در پایان فیلم گفته شد که مانی دو ماه بعد از ترک گروه تهیه کنندۀ کانادایی، در ایران دستگیر شد. او سپس از ایران گریخت و سازمان ملل متحد برایش از کشوری (که نامش در فیلم ذکر نشد)، پناهندگی گرفت. مانی اینک مایلست به عنوان پناهنده به کانادا بیاید.

یکی از افرادی که در این مستند با او مصاحبه شد، آرشام بود که به گفته راوی به سبب نبود امنیت جانی برای وی، از ذکر نام خانوادگی او خودداری گردید. (این در حالی است که آرشام پارسی دبيرکل سازمان دگرباشان جنسی ايران، در تورنتو فعالیت دارد و تارنمای وی به نام خودش ثبت شده و در دسترس همگان می باشد.) آرشام در این مستند گفت که به خاطر حفظ  جانش از ایران گریخته، و در حال حاضر در کانادا زندگی می کند.

در فیلم مذکور، سه نقطۀ مختلف تهران به عنوان محلهای اصلی تجمع همجنس گرایان معرفی شدند. برخی از این افراد مانند جوانی که خود را هومن معرفی می کرد، دربرابر دوربین سی بی سی قرار گرفتند و در مورد وضعیت خود سخن گفتند. بعضی دیگر هم اظهار داشتند که به سبب عدم امنیت جانی، نمی خواهند خود را معرفی کنند و یا تصویری از ایشان نشان داده شود. در هنگام پخش سخنان این افراد، صورتشان محو شده بود تا شناسایی نشوند. در عین حال چند نفری هم که جلوی دوربین ظاهر شدند به دلیل مشابه، عینکهای آفتابی بزرگ به چشم داشتند.

هومن در صحبت از روش زندگی خود گفت که مدتها انزوا اختیار کرده بود، تا اینکه به یکی از پارکهای تهران رفت و با برخی دیگر از همجنس گرایان آشنا شد. وی همچنین گفت که به مدت دو سال «بیزنس» می کرده است. هومن افزود: «اگر جوان بودند و خودم از آنها خوشم می آمد، ۱۰ دلار می گرفتم. اگر سنشان بالاتر بود (تا) ۱۰۰ دلار هم می گرفتم.» او با ذکر اینکه بعد «یک سال بیزنس نمی کردم»، افزود که «دو سه هفته پیش ۵ نفر بسیجی مرا به خانه ای بردند و به من تجاوز کردند.»
هومن تحقیر، زورگیری از همجنس گرایان، ندادن پول پس از نزدیکی جنسی، شلاق و در نهایت اعدام را، از مشکلاتی دانست که همجنس گرایان ایرانی با آنها روبرو هستند.

در این مستند با یک روحانی به نام «علی فراهانی» هم مصاحبه شده بود. او در مورد نظراسلام در باره همجنس گرایی سخن گفت و اظهار داشت که چنین چیزی مطلقا در چهارچوب اسلام پذیرفتنی نیست.

شیرین، فرد دیگری بود که با این گروه گفتگو کرد. وی که از تمامی صورتش تنها چانه و لبهایش دیده می شد، گفت که به عنوان فردی «ترنس سکچوال» نمی تواند زندگی عادی داشته باشد. وی گفت که حتی والدینش از درک او عاجزند، و پدرش از وی می خواهد که همیشه در اتاقش بماند. شیرین همچنین گفت که می خواهد تن به جراحی بدهد، تا بتواند زندگی عادی داشته باشد.

در این مستند با یک روحانی به نام «علی فراهانی» هم مصاحبه شده بود. او در مورد نظراسلام در باره همجنس گرایی سخن گفت و اظهار داشت که چنین چیزی مطلقا در چهارچوب اسلام پذیرفتنی نیست.

در طول نمایش فیلم نیز، راوی از شلاق خوردن و اعدام همجنس گرایان در ایران سخن می گفت. نشان دادن تصاویر پشت زخمی افراد شلاق خورده و به دار کشیده شدن دو مرد جوان در مشهد، از بخشهای دیگر این مستند بود. به گفته راوی این دو نفر در ۱۹ ژوئیه ۲۰۰۵ (۲٨تیر ۱۳٨۴)، به جرم همجنس گرایی به مرگ محکوم شدند.
راوی سپس افزود که اما در ایران یک راه هم وجود دارد، که بتوان از شلاق و اعدام رهایی یافت. آن راه، جراحی به هدف تغییر جنسیت است که هم اینک با کمکهای مالی دولت نیز، انجام می شود. در عین حال برای این کار، خرج کردن پول زیاد و مدتهای مدید در لیست انتظار ماندن، ضروری می باشد.

***از سوی دیگر، «سازمان دگرباشان جنسی ایران» در روز ۲۷ ژانویه (۷ بهمن) سال جاری، اولين سمپوزيوم حقوق بشر خود را در دانشگاه تورنتو برگزار کرد. در این سمپوزیوم آرشام پارسی دبيرکل «سازمان دگرباشان جنسی ايران»، نياز سليمی از کوشاگران حقوق بشر و يکی از برگزارکنندگان، دکتر هايده مغيثی استاد جامعه شناسی «دانشکدۀ اتکينسون دانشگاه يورک»، دکتر رضا براهنی رمان نويس و نظريه پرداز ادبی و استاد «دانشگاه تورنتو»، دکتر شهرزاد مجاب مدير «انستيتوی مطالعات زنان و استاد بخش مشاوره روانشناسی و آموزش بزرگسالان دانشگاه تورنتو»، مارينا نعمت، رها بحرينی يکی از شش مدير سازمان دگرباشان جنسی ايران، و دکتر عزت مصلی نژاد کارشناس ارشد مرکز کانادايی حمايت از قربانيان شکنجه، سخنرانی کردند.
برخی از این سخنرانان با اشاره به تجربیات شخصی خود، گفتند که همجنس گرايان در ایران مورد تبعيض و تعقيب قرار می گیرند، و زندانی و شکنجه می شوند.

برای نمونه می توان به مارينا نعمت اشاره کرد. او پس از دستگیری در ١٦ سالگی و تحمل دو سال زندان، به کانادا مهاجرت کرده است. قرار است انتشارات پنگوئن کانادا کتاب خاطرات او از زندگی در ايران و زندانی شدن در تهران را، در آوریل سال جاری (اردیبهشت سال آینده) منتشر کند.

مارينا در سخنان خود در مورد مشکلات اقليت های مذهبی در ايران نیز، سخن گفت. او اظهار داشت که تبعیض دینی تنها در مورد اقلیتهای مذهبی اعمال نمی شود. بلکه  سنی ها هم به رغم جمعيت زیاد خود، اجازه ندارند در تهران مسجد داشتنه باشند.

کوششهای سازمان ديده بان حقوق بشر در مصر، سبب شده که همجنس گرايی دیگر در آن کشور جرم محسوب نشود. به گفتۀ آرشام پارسی سازمان مذکور اینک توجه خود را بر ايران متمرکز کرده است.

وی به تبعیض مجازات بین مسلمان و غیر مسلمان هم اشاره کرد. او گفت که در رابطه جنسی بين مرد مسلمان و زن غيرمسلمان، مرد مجازات نمی شود. این در حالی است که رابطه جنسی مرد غيرمسلمان و زن مسلمان، برای اینگونه مردان  با مجازات همراه است.

دکتر مصلی نژاد در سخنرانی خود به همجنس گرايی در اديان گوناکون اشاره کرد و گفت جوامع يهودی و  مسيحی نیز همجنس گرائی را محکوم می کردند، و آن را سنت پوسيدۀ دوران بت پرستي می دانستند.

وی همچنین با ذکر این که مسيحيت اوليه زیر رهبری سن پل همجنس گرائی را به شدت محکوم می کرد، افزود که در قرون وسطا حتی شک نسبت به همجنس گرا بودن فرد، او را در معرض شکنجه های شديد قرار می داد، و بعضا به سوزانده شدن این گونه افراد منجر می شد.

او با اشاره به این نکته که در جوامع اسلامی همجنس گرائی همچنان منفورست، گفت که از آن چه اینک به عنوان مجازات همجنس گرايی در اسلام وجود دارد، در قرآن اصلا ذکری به میان نیامده و تمامی این مجازاتها از حديث استخراج شده است.

وی سپس با ذکر چند اصطلاح مرسوم از جمله مخنث در ادبيات فارسی، این ادبیات را پر از تمايلات همجنس گرايانه توصیف کرد، و وجود  چنین اصطلاحاتی را دليل رواج همه جانبۀ همجنس گرائی در ادبیات فارسی دانست.

«باربارا هال» شهردار سابق تورنتو و رئيس کنونی کميسيون حقوق بشر استان انتاريو، دکتر «هیدی فرای» عضو مجلس ملی کانادا از حزب ليبرال، «آدرين کومان» کوشاگر حقوق بشر از رومانی و مدير «برنامۀ کميسيون جهانی حقوق بشر همجنس گرايان» در نيويورک، «فاروق خاکی» حقوقدان  تانزانيايی الاصل و «جسيکا استرن» پژوهشگر «سازمان ديده بان حقوق بشر» از نيويورک نیز، غیر ایرانیانی بودند که در این سمپوزیوم سخنرانی کردند.

سخنان خاکی در حول محور حقوق همجنس گرايان  در کشورهای اسلامی دور می زد. وی در بخشی از سخنان خود با ذکر این که  دين خواهی نخواهی از بين رفتنی نیست، گفت که اسلام از بين نمی رود و تنها کاری که ما بايد بکنيم این است که تفسيری درست از آن، ارائه دهیم.

آرشام پارسی در بارۀ جسيکا استرن گفت که وی در خلال دو سال گذشته، در زمينۀ پرونده های پناهندگی دگرباشان جنسی کمک کرده است. وی متذکر شد که کوششهای سازمان متبوع استرن در مصر، سبب شده که همجنس گرايی دیگر در آن کشور جرم محسوب نشود. به گفتۀ پارسی سازمان مذکور اینک توجه خود را بر ايران متمرکز کرده است.

خانم استرن نیز پس از معرفی سازمان متبوع خود، به انتشاربيانيه های مختلف این سازمان در زمينه های گوناگون دربارۀ ايران اشاره کرد. او به طور مختصر در موارد مجازات شلاق و اعدام در قانون جزايی ايران نیز، سخنانی بیان نمود.

در پی برگزاری سمپوزیوم مذکور، سید حسن بنی طباء در مقاله ای زیر عنوان » همجنس گرايی» که در هفته نامۀ «ایران استار» تاریخ ١٦ فوریه (۲۷ بهمن) به چاپ رسید، به برخی از گفته های یکی از سخنرانان این سمپوزیوم اعتراض کرد.

وی در مقالۀ خود در این نشریۀ چاپ تورنتو، ضمن ذکر این که کانادا چهارمین کشوری است که حقوق همجنس گرایان را به رسمیت شناخته، نوشت: «به ما هیچ ربطی ندارد که آقای دکتر رضا براهنی به عنوان یک شخصیت علمی و ادبی با آثار برجسته ای همچون› روزگار دوزخی آقای ایاز ‘و› طلا در مس‘ و غیره در جلسه ای شرکت کند که برای حمایت از› دگرباشان‘ جنسی در تورنتو ترتیب داده شده بود، ولی یک جای کار به ما ربط پیدا می کند و آن اینکه یکی از سخنرانان جلسه مذکور در سخنرانی خود گفته است› می شود هم گی بود و هم مسلمان‘. البته› آقای دکتر براهنی‘ هم در این جلسه به همجنس گرايی در ادبیات و داستان و شعر ایران اشاره کرده اند که چون نمی دانم اشاره ایشان به چه چیزی بوده، به طور اجمال می گویم در شعر حافظ و سعدی و مولوی و عطار و غیره اشاراتی هست که خطاب و اشاره آن فحوای عاشقانه و جنسی دارد ولی این اشارات نباید به سادگی و سرعت حمل بر انحراف جنسی و تمایلات همجنس گرايانه» شود.

میلاد زمانی از نويسندگان واشنگتن پريزم است